• SİGORTALI HİZMETLERİN TESPİTİ

     
    YARGITAY
    21.HUKUK DAİRESİ
     
    Esas No.
    Karar No.
    Tarihi:
    2010/11657
    2012/7109
    02.05.2012
    İlgili Kanun / Madde
    506.SSK/79
       
    • SİGORTALI HİZMETLERİN TESPİTİ
      ÖZETİ: Yapılacak iş, dönem bordrolarını ( 1.5.2004 tarihinden itibaren aylık prim ve hizmet belgelerini ) getirtmek, davalı işyerinin dava konusu dönemde faal olup olmadığının belirlenmesi amacıyla vergi kayıtlarını getirtmek, davacının vergi kaydı, Sosyal Güvenlik Kurumunda esnaf kaydı olup olmadığını araştırmak, öncelikle dava konusu dönemi kapsar biçimde bordro tanıklarını dinlemek, gerek görüldüğü takdirde Kurumdan sorulmak suretiyle veya zabıta araştırması ile tespit edilecek komşu işyerlerinin işverenleri veya bu işverenlerin resmi kayıtlarına geçmiş çalışanların beyanlarına başvurmak, davalı işverenin işkolu gözetildiğinde birden fazla işyerinin bulunması muhtemel olduğundan Kurumdan diğer işyerlerinin sicil numarasını ve işyeri ünvanını sormak ve davacının bu işyerlerinde de çalışması olup olmadığı, çalışmasının hizmet akdine tabii olup olmadığı yönünde araştırma yapmak,  dinlenen bordro ve komşu işyeri tanıklarının çalışma süresini tereddütsüz belirlemek amacıyla gerek görüldüğü takdirde hizmet döküm cetvellerini getirtmek, davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar vermekten ibarettir
                 


                Dava, davacının 15.05.2000-15.12.2005 tarihleri arasında davalı işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
                Mahkemece, davacının hizmet akdine dayalı çalışması bulunmadığından davanın reddine karar verilmiştir.
                Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa'nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa'nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay'ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş  içtihadı gereğidir.
                Somut olayda, davacının davalıya ait “1061176.06” sicil sayılı işyerinde fayans ustası olarak 2.11.1999-1.2.2001 tarihleri arasında geçen çalışmalarının Kuruma bildirildiği anlaşılmaktadır. Davalı işveren davacı ile aralarında hizmet akdi bulunmadığını iddia etmekte ise de davacının 2.11.1999 tarihinde çalışmaya başladığına dair sigortalı işe giriş bildirgesinin düzenlenmesi ve bir kısım çalışmaların da Kuruma bildirilmesi nedeniyle taraflar arasında hizmet ilişkisi bulunduğu açıktır. Öte yandan, davalı şirket sahibi 14.6.2007 tarihli duruşmada davacının yanında getirdiği işçiler ile birlikte çalışması karşılığında ücretini aldığını ifade etmiş,  dinlenen tanıklar da davacının çalışmalarını doğrulamışlardır. Her ne kadar işveren davacının hizmet akdiyle çalışmadığını ifade etmekte ise de davacı ile arasındaki hukuki ilişkinin eser sözleşmesi olduğunu kanıtlayan herhangi bir sözleşme veya belge de sunmamıştır. Şu halde, davacının hizmet sözleşmesi ile davalı şirkete bağlı işyerlerinde geçen çalışmalarının yeterli ve gerekli bir araştırmayla hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak sağlıklı bir biçimde belirlenmesi gerekirken yerinde olmayan gerekçeyle davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
                Yapılacak iş, dönem bordrolarını ( 1.5.2004 tarihinden itibaren aylık prim ve hizmet belgelerini ) getirtmek, davalı işyerinin dava konusu dönemde faal olup olmadığının belirlenmesi amacıyla vergi kayıtlarını getirtmek, davacının vergi kaydı, Sosyal Güvenlik Kurumunda esnaf kaydı olup olmadığını araştırmak, öncelikle dava konusu dönemi kapsar biçimde bordro tanıklarını dinlemek, gerek görüldüğü takdirde Kurumdan sorulmak suretiyle veya zabıta araştırması ile tespit edilecek komşu işyerlerinin işverenleri veya bu işverenlerin resmi kayıtlarına geçmiş çalışanların beyanlarına başvurmak, davalı işverenin işkolu gözetildiğinde birden fazla işyerinin bulunması muhtemel olduğundan Kurumdan diğer işyerlerinin sicil numarasını ve işyeri ünvanını sormak ve davacının bu işyerlerinde de çalışması olup olmadığı, çalışmasının hizmet akdine tabii olup olmadığı yönünde araştırma yapmak,  dinlenen bordro ve komşu işyeri tanıklarının çalışma süresini tereddütsüz belirlemek amacıyla gerek görüldüğü takdirde hizmet döküm cetvellerini getirtmek, davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
                Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın eksik araştırma ve inceleme sonucunda yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
                O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
                SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 02/05/2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.

     

© 2019 - ÇALIŞMA VE TOPLUM DERGİSİ