• İTİBARI HİZMET SÜRESİNİN KOŞULLARI

     
    YARGITAY
    10. HUKUK DAİRESİ
     
    Esas No.
    Karar No.
    Tarihi:
    2011/19129
    2012/14728
    13.09.2012
    İlgili Kanun / Madde
    506.S.SSK/EK-5
       
    • İTİBARI HİZMET SÜRESİNİN KOŞULLARI
    • 5510 SAYILI YASANIN BASIM VE GAZETECİLİK İŞKOLUNU KAPSAMDAN ÇIKARTMIŞ OLMASI
      ÖZETİ: itibari hizmet süresi hak ve olanağından yararlanmak için, maddede yazılı fiziksel koşullarla birlikte iş kolu ve işyeri şartlarının da gerçekleşmesi zorunluluğu bulunmaktadır. Diğer taraftan, 506 sayılı Kanunun anılan maddesini yürürlükten kaldıran 5510 sayılı Kanunda itibari hizmet süresine benzer nitelikteki düzenleme 01.10.2008 günü yürürlüğe giren 40. maddede yapılmış olup, “Fiili hizmet süresi zammı” başlığını taşıyan bu maddede, basım ve gazetecilik işyerleri kapsam içerisine alınmadığından, söz konusu nitelikteki işyerlerine ilişkin olarak 01.10.2008 tarihinden itibaren gerçekleşen çalışmalar yönünden itibari hizmet süresinden/fiili hizmet süresi zammından faydalanabilmek olanaksızdır.
    Yukarıdaki yasal düzenleme ve açıklamalar ışığı altında dava değerlendirildiğinde; davacı sigortalının hizmetinin geçtiği davalı işverene ait basım – matbaa işyerinde 506 sayılı Kanunun ek 5. maddesinde öngörülen koşullar gerçekleşmiş ise de, söz konusu maddenin yürürlükten kaldırıldığı ve yürürlükte olan 5510 sayılı Kanunda da sigortalılara hak tanıyan düzenlemenin yer almadığı 01.10.2008 – 09.12.2010 dönemi yönünden istemin reddine karar verilmesi gerekirken, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu talebin aynen hüküm altına alınması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir
                 

                Dava, 01.10.1996 – 09.12.2010 tarihleri arasında davalı işverene ait basım-matbaa işyerinde geçen çalışmalara ilişkin olarak itibari hizmet süresinin tespiti istemine ilişkindir.

                Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
       
                 Hükmün, davalılardan Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi Tolga Özmen tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

                 1-) Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalı Kurum vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.

                 2-) Davanın yasal dayanağı olan 506 sayılı Kanunun Ek 5. maddesinde, anılan Kanuna göre sigortalı sayılanların, aşağıda sayılan görevlerde geçen sigortalılık sürelerine, bu sürelerin her tam yılı için hizalarında gösterilen sürelerin sigortalılık süresi olarak ekleneceği belirtildikten sonra, maddenin II numaralı bendinde “Sigortalılar” başlığı altında “Basım ve gazetecilik işyerlerinden 1475 sayılı Kanun ve değişikliklerine göre çalışan sigortalılar.” sözcüklerine yer verilmiş, bu bende ilişkin “Hizmetin Geçtiği Yer” başlıklı kısımda ise “a) Solunum ve cilt yoluyla vücuda geçen gaz veya diğer zehirleyici maddelerle çalışılan işyerleri, b) Fazla gürültü ve ihtizaz yapıcı makine ve aletlerle çalışarak iş yapılan işyerleri, c) Doğrudan doğruya yüksek hararete maruz bulunarak çalışılan işyerleri, d) Fazla ve devamlı adalî gayret sarf edilerek iş yapılan işyerleri, e) Tabii ışığın hiç olmadığı ve münhasıran suni ışık altında çalışılan işyerleri, f) Günlük mesainin yarıdan fazlası saat 20.00’den sonra çalışılarak yapılan işyerleri.“ sıralaması yapılmıştır. Anlaşılacağı üzere, itibari hizmet süresi hak ve olanağından yararlanmak için, maddede yazılı fiziksel koşullarla birlikte iş kolu ve işyeri şartlarının da gerçekleşmesi zorunluluğu bulunmaktadır. Diğer taraftan, 506 sayılı Kanunun anılan maddesini yürürlükten kaldıran 5510 sayılı Kanunda itibari hizmet süresine benzer nitelikteki düzenleme 01.10.2008 günü yürürlüğe giren 40. maddede yapılmış olup, “Fiili hizmet süresi zammı” başlığını taşıyan bu maddede, basım ve gazetecilik işyerleri kapsam içerisine alınmadığından, söz konusu nitelikteki işyerlerine ilişkin olarak 01.10.2008 tarihinden itibaren gerçekleşen çalışmalar yönünden itibari hizmet süresinden/fiili hizmet süresi zammından faydalanabilmek olanaksızdır.

                Yukarıdaki yasal düzenleme ve açıklamalar ışığı altında dava değerlendirildiğinde; davacı sigortalının hizmetinin geçtiği davalı işverene ait basım – matbaa işyerinde 506 sayılı Kanunun ek 5. maddesinde öngörülen koşullar gerçekleşmiş ise de, söz konusu maddenin yürürlükten kaldırıldığı ve yürürlükte olan 5510 sayılı Kanunda da sigortalılara hak tanıyan düzenlemenin yer almadığı 01.10.2008 – 09.12.2010 dönemi yönünden istemin reddine karar verilmesi gerekirken, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu talebin aynen hüküm altına alınması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

                O halde, davalılardan Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

                  S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 13.09.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.      

     

© 2019 - ÇALIŞMA VE TOPLUM DERGİSİ