İlgili Kanun / Madde
4857 S.İşK/18-21

T.C
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ  

Esas No. 2008/31193
Karar No. 2008/26516
Tarihi: 13.10.2008             
                                        
l İŞÇİNİN İŞÇİLİK ALACAKLARI İÇİN DAVA AÇMASI NEDENİYLE İŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERDİRİLMESİ
l İŞE İADE TAZMİNATININ FESİH NEDENİ VE KIDEME GÖRE ALT SINIRDAN BELİRLENEMEYECEĞİ
l İADE TAZMİNATININ 7 AYLIK ÜCRET OLARAK BELİRLENMESİNİN GEREKMESİ

ÖZETİ: Dosya içeriğine göre somut uyuşmazlıkta davalıya ait işyerinde yaklaşık 8 yıl çalışan davacı işçinin işçilik alacakları ile ilgili dava açması, açtığı davadan vazgeçmemesi ve uğradığı baskı nedeni ile işveren temsilcilerini şikayet etmesi üzerine iş sözleşmesinin feshedildiği, işverence gerçekleştirilen feshin geçerli ve haklı nedene dayanmadığı anlaşıldığından feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir. Keza fesih nedeninin ve sendikal nedenin somut olarak kanıtlanmamasına göre işe başlatmama tazminatının 4857 sayılı İş Kanunu'nun 21. maddesi uyarınca belirlenmesi de isabetlidir. Ancak davacı işçinin kıdemine ve özellikle fesih nedenine göre mahkemece işe başlatmama tazminatının alt sınır olan 4 aylık ücreti tutarında belirlenmesi doğru bulunmamıştır. Bu tazminatın davacının 7 aylık ücreti oranında belirlenmesi dosya içeriğine uygun düşecektir.

DAVA: Davacı, iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan ve sendikal nedenle feshedildiğini belirterek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar
verilirken, fesihte sendikal neden bulunmadığı kabul edilmiştir.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hâkimi B.Kar tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
İş sözleşmesinin işçilik alacaklarını dava yolu ile talep etmesi ve uğradığı baskı nedeni ile şikayet hakkı kullanması üzerine sendikal nedenle feshedildiğini belirten davacı işçi, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve işe başlatmama tazminatının 2821 sayılı Sendikalar Kanunu'nun 31/6 maddesi uyarınca belirlenmesini talep etmiştir.
Davalı işveren vekili, davacının Belediye Başkanı ve yetkilileri hakkında "işten çıkarma tehdidi ve görevi kötüye kullanma" iddiası ile Cumhuriyet Başsavcılığına yaptığı şikâyet sonucu, İç İşleri Bakanlığı karan ile işleme konmama karan verildiğini, şikayete konu iddiaların mesnetsiz olduğunu, işçi ve işveren ilişkisinin bozulduğunu, çalışma huzuru kalmadığını, işveren temsilcisi hakkında şeref ve haysiyeti kırıcı asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması nedeni ile iş sözleşmesinin 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25/II. b maddesi uyarınca feshedildiğini, feshin haklı nedene dayandığını, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davacının işçilik alacakları ile ilgili dava açması ve dava açması nedeni ile uğradığı baskı üzerine şikayette bulunmasının anayasal bir hak olduğu, bu şikayet nedeni ile feshin 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25/II. b maddesi kapsamında asılsız ihbar ve isnat kabul edilmemesi gerektiği, verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kesinleşmediği, davacının davranışı ile ilgili savunmasının alınmadığı, feshin geçerli ve haklı nedene dayanmadığı, davacının da sendikal nedeni kanıtlayamadığı gerekçesi ile feshin geçersizliğine, davacı işçinin işe iadesine karar verilirken, işe başlatılmama tazminatı, davacı işçinin 4 aylık ücret tutarında belirlenmiştir.
Karar işe başlatmama tazminatı yönünden davacı vekili tarafından, cevap nedenleri ile de davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
4857 sayılı Is Kanunu'nun 21. maddesi uyarınca, mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde, isçinin başvurusu üzerine işveren tarafından bir ay içinde işe başlatılmaz ise, işçiye ödenmek üzere en az 4, an çok 8 aylık ücreti tutarında tazminatın belirlenmesi gerekir. Dairemizin yerleşik uygulaması gereği, iş güvencesi niteliğindeki bu tazminat işçinin kıdemi, fesih sebebi gibi olgular dikkate alınarak belirlenmelidir. Maddenin alt ve üst sınırları aşılamaz. Üst sınırın aşılmasının tek istisnası 2821 sayılı Sendikalar Kanunu'nun 31. maddesindeki sendikal nedenle yapılan fesihlerdir. Bu maddede sendikal neden halinde işe başlatmama tazminatının işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirleneceği açıklanmıştır.
Dosya içeriğine göre somut uyuşmazlıkta davalıya ait işyerinde yaklaşık 8 yıl çalışan davacı işçinin işçilik alacakları ile ilgili dava açması, açtığı davadan vazgeçmemesi ve uğradığı baskı nedeni ile işveren temsilcilerini şikayet etmesi üzerine iş sözleşmesinin feshedildiği, işverence gerçekleştirilen feshin geçerli ve haklı nedene dayanmadığı anlaşıldığından feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir. Keza fesih nedenine ve sendikal nedenin somut olarak kanıtlanmamasına göre işe başlatmama tazminatının 4857 sayılı İş Kanunu'nun 21. maddesi uyarınca belirlenmesi de isabetlidir. Ancak davacı işçinin kıdemine ve özellikle fesih nedenine göre mahkemece işe başlatmama tazminatının alt sınır olan 4 aylık ücreti tutarında belirlenmesi doğru bulunmamıştır. Bu tazminatın davacının 7 aylık ücreti oranında belirlenmesi dosya içeriğine uygun düşecektir.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3. Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 7 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4. Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6. Davacının yapmış olduğu, 59.30 YTL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 500-YTL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine,
Kesin olarak oybirliği ile karar verildi. 13.10.2008