YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ
Esas No. Karar No. Tarihi:			2015/16991 2015/25182 10.09.2015		İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK/2,18-21
	İŞÇİ TEMİNİ SÖZLEŞMESİYLE ÇALIŞMA MUVAZAALI ALT İŞVEREN ASIL İŞVEREN İLİŞKİSİ İŞE İADENİN ASIL İŞVERENE YAPILMASININ GEREKMESİ İŞE İADENİN MALİ SONUÇLARDAN MÜTESELSİL SORUMLULUK
		ÖZETİ  Mahkemece işe iade davasının her iki şirkete birlikte açılması halinde işe iade yükümlülüğünün alt işverene olduğu belirtilerek davacının Adecco şirketi nezdinde işe iadesine karar verilmiştir. Ancak bu kabul ancak muvazaaya dayanmayan bir asıl işveren alt işveren ilişkisinde hukuka uygun olacaktır. Mahkeme aynı karar gerekçesinde Adecco çalışanı olarak görünen işçilerinin yalnızca paketleme işi yapmadığı makinelerden çıkan ürünü kontrol ve ölçüm işlemleri yapılarak ürünün üretim sürecinde çalıştıkları alt işverenin tüm araçlarının asıl işveren tarafından karşılandığı Adecco şirketinin personel sağlama ve istihdam hizmetleri gibi alanda uzmanlığının bulunduğu taraflar arasında işçi temini niteliğinde bir sözleşme kurulduğunu da açıklamıştır. Bu gerekçelere göre davalılar arasında davacı yönünden geçerli bir asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığı anlaşılmaktadır. Buna göre davacının asıl işveren Senapa Stampa Abalaş San. Tic. A.Ş. bünyesinde işe iadesine karar verilmesi gerekir. Ayrıca karar gerekçesinde de belirtilen aynı tarihlerde aynı nedenle iş sözleşmesi feshedilen işçinin açtığı işe iade davasında Gebze 1. İş Mahkemesi’nin 05.03.2015 Gün, 2014/477 Esas, 2015/134 Karar sayılı kararıyla feshin geçersizliğine davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu gerekçesiyle davacının asıl işveren Senapastampa Amb. San. Tic. A.Ş. nezdinde iş iadesine karar verilmiş, söz konusu karar davalılarca temyiz edilmiş, Dairemizin 02/06/2015 Gün, 2015/12350 Esas, 2015/20102 Karar sayılı kararıyla onanmıştır. Dosya içeriği, emsal dosya dikkate alındığında davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu anlaşıldığından davacının asıl işveren davalı Senapastampa Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. nezdinde işe iadesine karar verilmesi, işe iadenin mali sonuçlarından davalıların birlikte sorumlu tutulması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.

DAVA    : Davacı, feshin   geçersizliğine,   işe   iadesine   ve   yasal  sonuçlarına  hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
                                    Yerel mahkemece, davanın  kabulüne karar verilmiştir. 
   Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi  tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:  
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; davacının Adecco şirketi sigortalısı olarak Senapa şirketine ait işyerinde 01.10.2007-25.05.2014 tarihleri arasında çalıştığını, davacının görevinin kolileme elemanı olduğunu, iki şirket arasında açık muvazaa olduğunu, işin yürütülmesi için talimatların Senapa şirketi yetkililerinden alındığını, davacının çalışma süresi boyunca asıl işte çalıştığını, davacının iş akdi fesih bildiriminde fesih sebebinin "üretimin düşmesi" olarak gösterildiğini, Senapa şirketine işçi sağlayan Adecco şirketinde "satış ve üretim" söz konusu olmadığını, gerçek fesih nedeninin davacının muvazaa nedeni ile açtığı dava olduğunu, bu davanın duyulması üzerine davacının hemen işten çıkarıldığını beyan ederek davacnın iş akdi feshinin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı taraf Adecco Hizmet ve Danışmanlık A.Ş. vekili; Adecco şirketinin diğer davalı Senapa şirketine 2006 Kasım ve 2012 Mart tarihli hizmet sözleşmeleri gereği hizmet verdiğini, kolileme işinin Senapa şirketinin asıl işi olmadığını, iki şirket arasında muvazaalı bir ilişki olmadığını, davacının iş akdinin diğer davalı şirketin almış olduğu işletmesel karar gereği sonucun Adecco şirketine gönderilmesi sonucu gerçekleştirildiğini, davacının alacaklarının eksiksiz ödendiğini, feshin son çare olarak uygulandığını, davacının başka bir pozisyonda değerlendirilme imkanının bulunmadığını işletmesel karar gereği sadece davası olan işçinin değil başka işçilerinde işten çıkarıldığını, herhangi bir ayırım yapılmaksızın en kıdemli işçiden başlamak üzere iş sözleşmesini feshetme yoluna gittiğini, tüm bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep ettikleri görülmüştür.
Davalı taraf Senapa Stampa Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. vekili; şirketin zararının tahammül edilemez boyutlara ulaştığını, satış rakamları ve ciro beklentilerinin karşılanmadığını ve düşüş gerçekleştiğini, şirketin işletmesel karar alma zorunluluğu ortaya Çıktığını, davacının iş akdinin geçerli nedenle feshedildiğini, feshin son çare olarak uygulandığını, 2014 yılı Mayıs ve Nisan aylarında toplam 34 işçinin iş akitlerinin feshedildiğini, iş akitlerinin feshedilen işçilerin seçiminde keyfi davranamadığını tüm bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep ettikleri görülmüştür.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece feshin geçersizliğine ve davacının Adecco Hiz. Ve Danışmanlık A.Ş. nezdinde işe iadesine işe iadenin mali sonuçlarından davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmalarına karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Somut olayda davalı Senapastampa Ambalaj San. ve Tic. A.Ş.’ye ait işyerinde üretim kolileme bölümünde davalı Adecco Hiz. Ve Danışmanlık A.Ş. bordrosunda görev yapan davacının iş sözleşmesi şirketin satışlarının ve buna bağlı olarak üretimin de düşmesi nedeniyle 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesi uyarınca feshedilmiştir. Dosyaya sunulan emsal raporlar dikkate alındığında davalı Senapastampa Ambalaj San. Tic. A.Ş.’nin satışlarını artırdığı, davacının çalışabileceği alanlara işçi alındığı feshin son çare olması ilkesine uygun davranılmadığı anlaşıldığından feshin geçersizliğine karar verilmesi yerindedir.
Mahkemece işe iade davasının her iki şirkete birlikte açılması halinde işe iade yükümlülüğünün alt işverene olduğu belirtilerek davacının Adecco şirketi nezdinde işe iadesine karar verilmiştir. Ancak bu kabul ancak muvazaaya dayanmayan bir asıl işveren alt işveren ilişkisinde hukuka uygun olacaktır.
Mahkeme aynı karar gerekçesinde Adecco çalışanı olarak görünen işçilerinin yalnızca paketleme işi yapmadığı makinelerden çıkan ürünü kontrol ve ölçüm işlemleri yapılarak ürünün üretim sürecinde çalıştıkları alt işverenin tüm araçlarının asıl işveren tarafından karşılandığı Adecco şirketinin personel sağlama ve istihdam hizmetleri gibi alanda uzmanlığının bulunduğu taraflar arasında işçi temini niteliğinde bir sözleşme kurulduğunu da açıklamıştır. Bu gerekçelere göre davalılar arasında davacı yönünden geçerli bir asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığı anlaşılmaktadır. Buna göre davacının asıl işveren Senapa Stampa Abalaş San. Tic. A.Ş. bünyesinde işe iadesine karar verilmesi gerekir. Ayrıca karar gerekçesinde de belirtilen aynı tarihlerde aynı nedenle iş sözleşmesi feshedilen işçinin açtığı işe iade davasında Gebze 1. İş Mahkemesi’nin 05.03.2015 Gün, 2014/477 Esas, 2015/134 Karar sayılı kararıyla feshin geçersizliğine davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu gerekçesiyle davacının asıl işveren Senapastampa Amb. San. Tic. A.Ş. nezdinde iş iadesine karar verilmiş, söz konusu karar davalılarca temyiz edilmiş, Dairemizin 02/06/2015 Gün, 2015/12350 Esas, 2015/20102 Karar sayılı kararıyla onanmıştır. Dosya içeriği, emsal dosya dikkate alındığında davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu anlaşıldığından davacının asıl işveren davalı Senapastampa Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. nezdinde işe iadesine karar verilmesi, işe iadenin mali sonuçlarından davalıların birlikte sorumlu tutulması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarda açıklanan gerekçe ile
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
                 2. Davalı alt işveren tarafından gerçekleştirilen feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının adı Senapastampa Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. nezdinde İŞE İADESİNE,
                 3. Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminattan her iki davalının birlikte sorumlu olmak kaydı ile miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 5 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
                4. Davacı işçinin işe iadesi için davalı alt işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
                6.Davacının yaptığı 311.20 TL yargılama giderinin davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine, davalıların yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
                7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre belirlenen 1.500 ücreti vekaletin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davacı vekiline iadesine, 
Kesin olarak 10/09/2015 gününde oybirliği ile karar verildi.