İlgili Kanun / Madde
4857 S. İşK/36

T.C
YARGITAY
22. HUKUK DAİRESİ

Esas No. 2017/11462
Karar No. 2018/10498
Tarihi: 03.05.2018

l İHALE MAKAMI KAMU KURULUŞUNUN İŞÇİ ÜCRETLERİNDEN SORUMLULUĞU

ÖZETİ: İhale makamı, işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmek durumundadır. Yapılacak olan kontrol ya da işçinin başvurusu üzerine ödenmeyen ücretlerden belli şartlarda ihale makamının sorumluluğu söz konusu olur. Bu durumda ihale makamının yapmış olduğu ilan üzerine işçilerin başvuruda bulunmamış olmaları, kamu kurumunun anılan madde kapsamındaki sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.
Aynı maddenin 2. fıkrasında ise, işçilerin her hak ediş dönemi için olan ücret alacaklarının üç aylık tutarından fazlası hakkında adı geçen idarelere herhangi bir sorumluluk düşmeyeceği öngörülmüştür. Maddede sözü edilen ücret son 3 aylık temel ücret olarak değerlendirilmelidir. Yine ihale makamının ihbar ve kıdem tazminatı ile kullandırılmayan izinler sebebiyle herhangi bir sorumluluğu söz konusu değildir.
İhale makamı kamu kurumunun son 3 aylık ücretten sorumluluğu, işverenin yanında ve yasadan doğan bir sorumluluktur. İşverenle ihale makamının birlikte dava edilmesi durumunda müştereken müteselsilen sorumluluğa dair karar verilmelidir. İhale makamının tek başına dava edildiği durumlarda işçinin mükerrer yararlanmasını önlemek için işverence sözü edilen ücretlerin ödenip ödenmediğinin araştırılması gerekir
DAVA: Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi E. Uçar Önal tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin Siirt Üniversitesinin yeni kampus alanının yapım işini ihaleyle alan davalı şirketin kalıp, demir ve beton işlerinin taşeronu olan Abdullah ERGÜN nezdinde çalışmaya başladığını, ücretleri ödenmeyince durumu Abdullah ERGÜN’e, o da davalı şirkete ilettiğini, buna rağmen ödeme yapılmayınca durumu kontrollük teşkilatına, Üniversite yetkililerine ilettiklerini, buna kızan davalı şirketin iş sözleşmesini feshettiğini ileri sürerek ihbar tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı idare vekili, müvekkili idarenin 4857 sayılı İş Kanunu’nun 36. Maddesi gereği ilan ve denetim görevini yerine getirdiğini, bu sebeple sorumluluğunun bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Diğer davalıların savunması dosyada mevcut değildir.
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, yasal süresi içinde davacı temyiz etmiştir.
İhale makamının 4857 sayılı İş Kanununun 36. maddesi kapsamında işçilik alacaklarından sorumluluğu konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 36. maddesinde, “Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar; asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü, ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hakedişlerinden öderler” şeklinde kurala yer verilmiştir. Düzenlemeye göre ihale makamı, işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmek durumundadır. Yapılacak olan kontrol ya da işçinin başvurusu üzerine ödenmeyen ücretlerden belli şartlarda ihale makamının sorumluluğu söz konusu olur. Bu durumda ihale makamının yapmış olduğu ilan üzerine işçilerin başvuruda bulunmamış olmaları, kamu kurumunun anılan madde kapsamındaki sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.
Aynı maddenin 2. fıkrasında ise, işçilerin her hak ediş dönemi için olan ücret alacaklarının üç aylık tutarından fazlası hakkında adı geçen idarelere herhangi bir sorumluluk düşmeyeceği öngörülmüştür. Maddede sözü edilen ücret son 3 aylık temel ücret olarak değerlendirilmelidir. Yine ihale makamının ihbar ve kıdem tazminatı ile kullandırılmayan izinler sebebiyle herhangi bir sorumluluğu söz konusu değildir.

İhale makamı kamu kurumunun son 3 aylık ücretten sorumluluğu, işverenin yanında ve yasadan doğan bir sorumluluktur. İşverenle ihale makamının birlikte dava edilmesi durumunda müştereken müteselsilen sorumluluğa dair karar verilmelidir. İhale makamının tek başına dava edildiği durumlarda işçinin mükerrer yararlanmasını önlemek için işverence sözü edilen ücretlerin ödenip ödenmediğinin araştırılması gerekir.
Somut olayda, davalı Siirt Üniversitesi ihale makamı olup, ihale ile başka şirkete iş vermektedir. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 36. maddesine göre burada Siirt Üniversitesi’nin sorumluluğu sadece ödenmeyen son 3 aylık ücret ile sınırlı olabilecektir. Dava edilen diğer taleplerden Siirt Üniversitesi sorumlu tutulamaz. Son üç aylık ücretten sorumlu olup olmadığı da 4857 sayılı Kanun'un 36. maddesi çerçevesinde gerekli ilanları yaptırıp yaptırmadığı, hak edişlerin ödenmesi sırasında gerekli denetimleri yapıp yapmadığı ile ilgilidir. 4857 sayılı Kanun'un 36. maddesine göre gerekli araştırmalar yapılarak Siirt Üniversitesi’nin son üç aylık ücretten sorumlu olup olmayacağının tespiti gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 03/05/2018 gününde oybirliği ile karar verildi.