• HİZMET TESPİTİNİN KAMU DÜZENİNİ İLGİLENDİRMESİ

    YARGITAY
    21. HUKUK DAİRESİ
     
    Esas No.
    Karar No.
    Tarihi:
    2012/17512
    2013/12964
    20.06.2013
    İlgili Kanun / Madde
    506 S. SSK/79
    5510 S. SGK/86
       
    • HİZMET TESPİTİNİN KAMU DÜZENİNİ İLGİLENDİRMESİ
    • HİZMETLERİN NET OLARAK BELİRLENMESİNİN GEREKMESİ
     
    ÖZETİ  Somut olayda, davacının çalışması, davalı işveren tarafından bildirilen istisna akitlerinde belirtilen süreler dikkate alınarak hüküm kurulmuşsa da, davacının dönem içinde hangi saatler arasında çalıştığı, yapılan çalışmanın kısmi süreli (part time) olup olmadığı yeterince açıklığa kavuşturulmamıştır. İlgili kurumdan davacının çalışma saatlerini gösterir kayıtlar celp edilerek, nizalı dönemde davacı ile birlikte çalışmış bordro tanıklarının bilgi ve görgülerine başvurularak seslendirilen dizi, belgesel yada filmlerin prova dahil ortalama kaç saat çalışmayı gerektirdiği, davacının seslendirdiği karakterin dizi, belgesel yada filmdeki rolüne göre davacının her program başına kaç saat işverenin emir ve komutası altında kaldığı belirlenmeli, davacının çalışmalarının kısmi süreli (part time) olup olmadığı bu beyanlara göre belirlenmeli, hizmet akdinin askıda olduğu dönemde hak düşürücü sürenin işlemeyeceği dikkate alınarak davacının dava dışı işyerlerinden bildirilen çalışması dikkate alınarak her iki çalışmanın aynı zamanda nasıl gerçekleştiği, iş sözleşmesinin askıda sayılmayıp diğer işverenler yanında zorunlu çalışma ile kesilmesi veya davalı TRT Genel Müdürlüğü yanındaki çalışmasına hizmet akdi sona erecek şekilde son verip yeniden çalışmaya başlaması halinde, 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesinde belirtilen 5 yıllık hak düşürücü süre irdelenmeli, iş yerinin kapsamı, kapasitesi ile işin ve işyerinin niteliği nazara alınmalı, böylece bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, davacının çalışma süreleri net olarak belirlenmeli, Kurumdan, davacının ihtilaf konusu dönemdeki sigortalılık bilgileri (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) celp edilerek, sigortalılık tescilinin bulunduğu tarihlerde seslendirme işini yapıp yapamayacağı da irdelenmeli ve varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
     
     
               

    Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 1998-2010 yılları arasında geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
    Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
    Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Sultan Köse tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

    1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davacı ve davalıların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
    2)Dava, davacının davalılardan TRT Genel Müdürlüğünde 1998-2010 yıllarında seslendirme sanatçısı olarak geçen ve Kuruma kayıt ve tescil edilmeyen çalışmalarının tesbiti istemine ilişkindir.
    Mahkemece, istemin kısmen kabulü ile davacının 27/6/2000-16/11/2007, 24/8/2009-24/2/2010 tarihleri arasında toplam 231 gün kısmi süreli (part-time) sigortalı olarak çalıştığının tespitine karar verilmişe de eksik inceleme ile sonuca gidilmesi hatalı olmuştur.
    Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa'nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa'nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay'ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
    Somut olayda, davacının çalışması, davalı işveren tarafından bildirilen istisna akitlerinde belirtilen süreler dikkate alınarak hüküm kurulmuşsa da, davacının dönem içinde hangi saatler arasında çalıştığı, yapılan çalışmanın kısmi süreli (part time) olup olmadığı yeterince açıklığa kavuşturulmamıştır. İlgili kurumdan davacının çalışma saatlerini gösterir kayıtlar celp edilerek, nizalı dönemde davacı ile birlikte çalışmış bordro tanıklarının bilgi ve görgülerine başvurularak seslendirilen dizi, belgesel yada filmlerin prova dahil ortalama kaç saat çalışmayı gerektirdiği, davacının seslendirdiği karakterin dizi, belgesel yada filmdeki rolüne göre davacının her program başına kaç saat işverenin emir ve komutası altında kaldığı belirlenmeli, davacının çalışmalarının kısmi süreli (part time) olup olmadığı bu beyanlara göre belirlenmeli, hizmet akdinin askıda olduğu dönemde hak düşürücü sürenin işlemeyeceği dikkate alınarak davacının dava dışı işyerlerinden bildirilen çalışması dikkate alınarak her iki çalışmanın aynı zamanda nasıl gerçekleştiği, iş sözleşmesinin askıda sayılmayıp diğer işverenler yanında zorunlu çalışma ile kesilmesi veya davalı TRT Genel Müdürlüğü yanındaki çalışmasına hizmet akdi sona erecek şekilde son verip yeniden çalışmaya başlaması halinde, 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesinde belirtilen 5 yıllık hak düşürücü süre irdelenmeli, iş yerinin kapsamı, kapasitesi ile işin ve işyerinin niteliği nazara alınmalı, böylece bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, davacının çalışma süreleri net olarak belirlenmeli, Kurumdan, davacının ihtilaf konusu dönemdeki sigortalılık bilgileri (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) celp edilerek, sigortalılık tescilinin bulunduğu tarihlerde seslendirme işini yapıp yapamayacağı da irdelenmeli ve varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
    Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
    O halde, davacı ve davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
    SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden davacı ile davalılardan TRT Genel Müdürlüğüne iadesine, 20/06/2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.

     

© 2019 - ÇALIŞMA VE TOPLUM DERGİSİ