• İkinci Oturum - Tartışma

    Yayın Kurulu

    Oturum Başkanı Ali GÜNEREN: Katılanlara teşekkür ediyorum iyi akşamlar efendim. Evet Sayın Ali Rıza Okur hocamdan rica edelim soruları cevaplandırmasını.

    Prof. Dr. Ali Rıza OKUR: Yücel Boru’dan Ali GÜNDÜZ, 9 bin gün prim yasa çıktıktan sonra sisteme dahil olan herkes için geçerli olacak mı? diye sormuş.

    Doğal olarak olması lazım, öyle olacak. Fakat dediğim gibi istisna yolları, durumlar da var. Sakatlar için daha farklı hükümler var. Onlar dışında herhangi bir ayrıcalıklı durumu olmayan herkes için 9 bin prim günü uygulanacak.

    Süleyman TARTAR’ın bu 657 sayılı yasayla ilgili olarak soruları var. Bir soruda şu üç kurumun geçerli olduğu SSK, Bağ-Kur Emekli Sandığı bazı kurumlardan ayrı kalan öbür kurumdan ikinci bir aylığı alabilecek mi, alamayacak mı?

    Sorunun özü bu. Şimdi buna birtakım sınırlar getirilmiş idi. 506, 1479 ve 5434 döneminde fakat burada Emekli Sandığı yasası farklıydı. Emekli Sandığı yasasından ikinci bir aylığı almak mümkün idi. Fakat son dönemlerde 506 ve 1479 karşılıklı olarak herhangi bir yerden gelir veya aylık alıyorsanız ikinci bir gelir aylık bağlanması yasaklanmıştı. Özellikle 506’nın 23.cü ve 68.ci maddesi ana babalar veya çocuklara gelir bağlanması yönünden eğer bir başka kurumdan gelir, aylık alıyorsanız veya çalışıyorsanız buna imkan vermiyor idi. Ama Emekli Sandığı’nı da buna dahil edecekleri yolunda çabalar, çalışmalar var. Hatta sağlık alanında bu gerçekleşti fakat diğer gelir ve aylıklar yönünden henüz Emekli Sandığı bu sisteme girmedi. Ama tek çatı olayı yani tasarı yasalaşırsa zaten sistem tek elden gelir ve aylık dağıtacağına göre bu da dolaylı olarak gerçekleşemeyecek. Şimdi, Emekli Sandığı’nda ikinci bir gelir veya aylık almak şu anda mümkün ama dediğim gibi onu da ortadan kaldırıp tekelleştirme yolunda bir takım çalışmalar var.

    Erdal ÇETİN’in sorusu; ölüm aylığının veya gelirinin nasıl dağıtılacağı konusu. Belli bir miktar var dağılmak üzere. Dolayısıyla siz bunu 75, 25 veya daha özel durumlarda çocuklar olarak. Bunun tamamını dağıtmak zorundasınız. Nasıl dağılacaktır. Şöyle dağılacak tüm oranları toplayacaksınız ya 25, 50, 75 olarak ve dağıtılacak olan geliri veya aylığı vereceksiniz bir ünite elde edeceksiniz ve elde ettiğiniz bu rakamlar 25 ile ilgili yetmişbeşle çarparak tüm geliri ilgililere dağıtmış olacaksınız. Yani oranlı bir indirim söz konusu olacak.

    Yusuf ÖNER; Genel Sağlık Sigortası tasarısı yasalaştıktan sonra iş kazası geçiren bir sigortalı özel hastanelerden sağlık hizmeti alıp alamayacağını soruyorlar. Bu konuda Genel Sağlık Sigortası Yasasına göre bunlara da sağlık yardımı yapılacaktır.

    Dr. Tufan KAĞAN: Ali GÜNDÜZ: “Bir çalışan yakınlarının sağlık sigortasından faydalanabilecekler mi diyor?” Evet eş, çocuk ve ana, baba çalışan aktif sigortalının sağlık sigortasından yararlanabiliyorlar. Gündüz’ün ikinci bir sorusu var. 200 YTL geliri olan da prim ödeyecek mi diyor. Evet, asgari ücretin 1/3’ünden fazla geliri olan herkes genel sağlık sigortası pirimi ödeyecek. Hatta asgari ücretin altında geliriniz olsa dahi piriminizi asgari ücretin %12.5’u olarak ödeyeceksiniz.

    Şimdi GSS’de prim oranı %12.5 yüksek maaş alanla az maaş alan arasındaki prim farkı doğar demiş; Yusuf Öner. Prim ödemesinin bir üst tavanı söz konusu, asgari ücretin 6 katı ile sınırlı, yani sizin geliriniz ne kadar yüksek olursa olsun sizden en fazla asgari ücretin altı katı üzerinde prim kesitisi yapılıyor. Bir de çok pirim ödeyenlerin Temel Teminat Paketi daha mı geniş tutulacak diye sormuş arkadaşımız. Burada daha çok pirim ödeyenle daha az pirim ödeyen arasında hizmetin kapsamı açısından bir fark söz konusu değil, herkes aynı hizmetten yararlanıyor.

    Yusuf ÖNER: Genel Sağılık Sigortası Tasarısı yasalaştıktan sonra iş kazası geçiren bir sigortalı genel sağlık sigortasının anlaşmalı özel hastanelerinde hizmet alabilecek mi, alırsa katkı vb. faturalar işverenden mi yoksa SSK’lıdan mı alınabilir, uygulama nasıl olacak? Diye bir sorusu var. Bu tasarıda iş kazası durumunda sağlık hizmeti şuradan alınır diye bir şey söylemiyor, yani iş kazası illa kamu hastanesine gider diye bir şey söylemiyor. Sonuçta bütün sağlık kurumlarını benzer bir biçimde paket anlaşmaları yapacağı için özel ya da kamu fark etmez iş kazası durumunda da sağlık hizmeti alınabilir. Zaten acil hallerde herkes kendine en yakın sağlık kuruluşuna başvurma, o sağlık kuruluşunda anlaşması olsun olmasın acil hastaya bakma zorunluluğu vardır. Ama bugünkü duruma bakarsanız SSK, yoğun bir biçimde özel hastanelerle anlaşmalar gerçekleştirmiş durumda. Bu anlaşmalar daha çok tanımlanmış branşlar üzerinden yapılıyor, örneğin A hastanesine diyor ki seninle ortopedi konusunda anlaşıyorum, kalp damar cerrahisi konusunda anlaşıyorum, ama işkazaları için böyle bir şey söz konusu değil ve sanırım olması da pek olası değil.

    Genel Sağlık Sigortasının hizmet anlayışıyla, SSK hizmet anlayışını bir cümlede özetleyebilir misiniz? Olumlu veya olumsuz gibi. Şimdi ilaç dışında hiç bir katkı payı ödenmiyor, ama GSS sonrası her hizmet için katkı payı ödemek, özel kuruluşlara fark ücretleri vermek durumunda kalacaksınız ve bu zaman içinde aldığınız her sağlık hizmetinin yarısını cepten öder hale geleceksiniz. Emekli sandığı mensupları, memurlar bu güne kadar ödemedikleri ikincil bir sağlık vergisi ödeyecekler, GSS pirimi. Anlattığım sunum hepsi aslında ne tür farklar olacağına dairdi, bir hasta hastaların sağlık hizmetine ulaşmaları noktasına ciddi kısıtlılıkları olacak, kapsam daralacak, kayıtdışına kaçış artacak,. iki sağlık hizmetinin niteliği ve kapsamı açısından daralmalar olacak. Olumluluk olarak belki artık siz kaçırılmaması gereken müşteri haline dönüşeceğiniz için daha fazla güleryüz ve açıklama bulabilirsiniz.

    Evet hocam bir soru daha mı geldi.

    Metin Solmaz Genel Sağlık Sigortası şimdi ödediğimiz katkı payı haricinde ek bir yük getirecek mi? diye sormuş. Bir şu an ödemiş olduğumuz prim oranı yüzde 11. %6 işveren, %5 çalışandan kesiliyor. %12.5’a çıkıyor ama çalışan payı yine %5’de sabit kalıyor. Fakat ek bir maliyeti şöyle getirecektir. Örneğin bugün sadece ilaç alımında %20 çalışan %10 emekli katkı payı ödüyor. Genel Sağlık Sigortası’yla birlikte laboratuar hizmetleri, muayene hizmetleri, tıbbi malzeme, protez gibi vs. ilaçlarda dahil olmak üzere kullandığımız her hizmette %0 ila %50 arasında değişen oranlarda katkı payı ödeyeceksiniz ve her yıl bununla ilgili oluşacak bir komisyon katkı oranlarını belirleyecek, yani gittikçe katkı oranları artacak. Kabaca ifade edecek olursak bundan sonra herkes sağlığı için yılda iki maaşını ayırmak durumunda kalacak diyebiliriz. Teşekkür ediyorum.

    Oturum Başkanı Ali GÜNEREN: Evet Sayın hocam Prof. Dr. Ali Rıza Okur ve Dr. Tufan Kaan’a açıklamaları için teşekkür ediyorum. Öğleden sonraki oturumun 3. Bölümüne geçiyoruz.

    Marmara Üniversitesi’nden Sayın Prof. Dr. Ali Güzel genel değerlendirme yapacaktır.

© 2019 - ÇALIŞMA VE TOPLUM DERGİSİ