İlgili Kanun / Madde
1479 Bağ-KurK/41

T.C.
YARGITAY
10. HUKUK DAİRESİ                                                                        

Esas No: 2005/2408
Karar No: 2005/5178
Tarihi:    09.05.2005       

l YENİ YASAYLA ÖLÜM AYLIĞI KOŞULLARININ DEĞİŞTİRİLMESİ
l YENİ YASANIN HÜKÜM BULUNMASI HALİNDE KESİNLEŞEN UYUŞMAZLIKLARA UYGULANMASI

ÖZETİ: Kural olarak kanunlar, yürürlükte oldukları dönemdeki uyuşmazlıklara ve görülmekte olan davalara uygulanır. Değişiklik hükmünün kanunların kabulünden önceki olaylara uygulanması Anayasaya ve kazanılmış haklara aykırıdır. Ne var ki, yeni kanunun yürürlük tarihinden önceki olaylara da uygulanacağı yönünde açık hükmün bulunması halinde henüz kesinleşmemiş uyuşmazlıklara da yeni kanun uygulanmalıdır.

DAVA: Davacılar, murisleri Kadim Karakol’un Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespiti ile ölüm tarihinden itibaren birikmiş maaşlarının davalı Kurumdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilâmında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı Avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi Nesrin Şengün tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, muris eşinin davalı kuruma prim ödemesinde bulunduğu halde giriş bildirgesi bulunmadığından yeni tescil olacakmış gibi giriş bildirgesi talep etmesi üzerine ibraz edilen giriş bildirgesini eşinin ölü olması nedeniyle kabul etmeyerek ölüm aylığı talebini reddettiğinden murisin Bağ-Kur’lu olduğunun tespiti ile ölüm aylığı bağlanmasına karar verilmesini talep etmiş, mahkemece davanın kabulüne ve 26.05.1986-15.12.1999 tarihleri arası prim borçlarını ödediğinde ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine karar vermiştir.
Ölüm aylığı şartlarını düzenleyen 1479 sayılı Bağ-Kur Kanununun 41.maddesinde “üç tam yıl” sigortalılık koşulu 4.10.2000 tarihli 619 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile “beş tam yıl” olarak değiştirilmiş,anılan kararname Anayasa Mahkemesinin 26.10.2000 tarihli kararı ile iptal edilmiş, iptal hükmünün yürürlüğe girdiği 8.8.2001 tarihine kadar yasal bir düzenleme yapılmamış,2.8.2003 tarihinde yayımlanan 4956 sayılı Kanunun 21.maddesi ile “beş tam yıl” sigortalılık şartı yeniden düzenlenmiştir.
Kural olarak kanunlar, yürürlükte oldukları dönemdeki uyuşmazlıklara ve görülmekte olan davalara uygulanır. Değişiklik hükmünün kanunların kabulünden önceki olaylara uygulanması Anayasaya ve kazanılmış haklara aykırıdır. Ne var ki, yeni kanunun yürürlük tarihinden önceki olaylara da uygulanacağı yönünde açık hükmün bulunması halinde henüz kesinleşmemiş uyuşmazlıklara da yeni kanun uygulanmalıdır.
Somut olayda,muris 15.12.1999 tarihinde vefat etmiş olup bu tarih itibariyle hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için 3 yıl primi ödenmiş sigortalılığının bulunması gerektiğinden mahkemenin aylık bağlanmasına yetecek kadar primlerin ödenip ödenmediğini araştırmadan şarta bağlı olarak karar vermesi yerinde değildir.
O halde, davalı kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 09.05.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.