İlgili Kanun / Madde
506 S.SSK/10,26

T.C.
YARGITAY
10. HUKUK DAİRESİ                                                                        

Esas No: 2005/1687
Karar No: 2005/4986
Tarihi: 03.05.2005         

l TRAFİK İŞ KAZASINDA İŞVERENİN SORUMLU OLMA KOŞULU
l HALEFİYET
l EVLENME OLASILIĞININ ORANSAL OLARAK TESPİTİNİN GEREKMESİ

ÖZETİ: İşveren; ... sigortalıları çalıştıran ... kişiler ...” olarak tanımlanmış olup, davalı Malatya Pazarı Kuruyemiş A.Ş. ölen sigortalının işvereni olarak 506 Sayılı Yasanın 26/1 Maddesine göre kastı veya işçilerin sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hareketi veya suç sayılabilir bir hareketi ile iş kazasının oluşumuna etkide bulunması durumunda sorumludur. Davalı Malatya Pazarı Kuruyemiş A.Ş.nin bu madde gereğince olayda kusurlu olup-olmadığının belirlenmesi ve belirlenen bu kusur üzerinden 10. madde sorumluluğunun tespit edilmesi gerekir.
506 Sayılı Yasanın 26.maddesindeki halefiyet ilkesinin gereği olarak, Kurumun rücu alacağı (anılan zararlandırıcı sigorta olayı nedeniyle vefat eden sigortalının destekten yoksun kalan) hak sahiplerinin tazmin sorumlularından isteyebileceği maddi tazminat miktarı ile sınırlıdır. Hak sahiplerinin açtığı tazminat davasında hükmedilen miktarın gerçek zarar miktarından düşülmeyerek mükerrer tahsilata sebep olacak şekilde karar verilmiş olması usulsüzdür.
Hak sahibi eşin evlenme yardımının oransal olarak tesbit edilmesi ve hesaplanan zararın bu oranda düşülmesi gerekirken, maktu miktar olarak düşülmesi usul ve yasaya aykırıdır.
DAVA: Davacı, trafik iş kazası sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine bağlanan peşin değerli gelirler ile yapılan harcama ve ödemeler nedeniyle uğranılan Kurum zararının rücuan ödetilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilâmında belirtildiği şekilde isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hükmün, davacı ve davalılardan Malatya Pazarı Kuruyemişçilik San. Tic. AŞ. Avukatı ile Ferit Deniz tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi Aydın Eser tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 506 Sayılı Yasanın 10 ve 26. maddeleridir.
Davacı Kurum, trafik-iş kazası sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine bağlanan gelirin işveren Malatya Pazarı Kuruyemiş A.Ş. karşı araç sürücüsü Ferit Deniz ve bu aracı zorunlu mali mesuliyet sigortası ile sigortalayan sigorta şirketi Başak Sigorta A.Ş. den rücuan tahsilini istemektedir.       
1- 506 sayılı Yasanın 4. Maddesi ile “işveren; ... sigortalıları çalıştıran ... kişiler ...” olarak tanımlanmış olup, davalı Malatya Pazarı Kuruyemiş A.Ş. ölen sigortalının işvereni olarak 506 Sayılı Yasanın 26/1 Maddesine göre kastı veya işçilerin sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hareketi veya suç sayılabilir bir hareketi ile iş kazasının oluşumuna etkide bulunması durumunda sorumludur.
Davalı Malatya Pazarı Kuruyemiş A.Ş.nin bu madde gereğince olayda kusurlu olup-olmadığının belirlenmesi ve belirlenen bu kusur üzerinden 10. madde sorumluluğunun tespit edilmesi gerekir.
Mahkemece, işveren davalının 506 Sayılı Yasanın 26/1 Maddesi kapsamında kusurluluğu belirlenmeden hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
2- Karşı araç sürücüsü Ferit Deniz’in üçüncü kişi sıfatıyla 506 Sayılı Yasanın 26/2 Maddesi gereğince sorumlu olduğu gözetilmeden, bu davalı yönünden uygulama olanağı bulunmayan aynı yasanın 10. Maddesinden sorumlu tutulması usulsüzdür.
3- 506 Sayılı Yasanın 26.maddesindeki halefiyet ilkesinin gereği olarak, Kurumun rücu alacağı (anılan zararlandırıcı sigorta olayı nedeniyle vefat eden sigortalının destekten yoksun kalan)hak sahiplerinin tazmin sorumlularından isteyebileceği maddi tazminat miktarı ile sınırlıdır.Hak sahiplerinin açtığı tazminat davasında hükmedilen miktarın gerçek zarar miktarından düşülmeyerek mükerrer tahsilata sebep olacak şekilde karar verilmiş olması usulsüzdür.
4- Hak sahibi eşin evlenme yardımının oransal olarak tesbit edilmesi ve hesaplanan zararın bu oranda düşülmesi gerekirken, maktu miktar olarak düşülmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Açıklanan bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik inceleme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı Kurum ile davalılardan Malatya Pazarı Kuruyemiş A.Ş.ve Ferit Deniz’in  bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine, 03.05.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.