YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ |
|
Esas No.
Karar No.
Tarihi: |
2016/19081
2017/297
19.01.2017 |
İlgili Kanun / Madde
4857 S. İşK/18-21
6356 S. STK/25
|
|
- SENDİKAL NEDENLERLE FESİHTE SENDİKAL TAZMİNATIN İŞÇİNİN BAŞVURUSU İŞVERENİN İŞE BAŞLATMAMA KOŞULUNA BAĞLI OLARAK BELİRLENEMEYECEĞİ
|
|
ÖZETİ Somut uyuşmazlıkta feshin geçerli nedene dayandığı davalı tarafça ispatlanmadığından feshin geçersizliğine ve yine feshin sendikal nedene dayandığı anlaşıldığından feshin sendikal nedene dayandığına karar verilmesi yerindedir. Ancak fesih tarihi itibariyle 6356 sayılı Kanun’un 25. maddesi uyarınca tazminatın işçinin işe başvurusu ve başlatılıp başlatılmaması şartına bağlı olmaksızın belirlenmesi gerekirken tazminatın davacının başvurusu işverenin işe başlatmama şartına bağlı olarak belirlenmesi hatalı olup bozma nedenidir
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; müvekkiliyle birlikte 17 çalışanın aynı gün iş akdinin davalı tarafından ekonomik neden gerekçe gösterilerek sonlandırıldığını, esasında tüm işçilerin iş akitlerinin sendikal nedenle sonlandırıldığını, davalının ayrıca sendika tarafından çoğunluğun tespitine karşı itiraz davası açtığını, fesihlerin halen devam ettiğini, feshin olumsuz etkisi ile sendika üyesi bir kısım işçilerin sendikadan istifa ettiklerini iddia ederek işe iade ile sendikal tazminat isteminde bulunmuştur.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; 14/05/2014 tarihinde davacının iş akdinin ekonomik nedenlerle kıdem ve ihbar tazminatı ödenmek suretiyle sonlandırıldığını, esasında davacının da bunun farkında olduğunu, sendikal nedenle iş akdinin sonlandırıldığı, sendikalı çalışanlara baskı yapıldığı yönündeki iddialarının gerçeği yansıtmadığını, çalışanlarından kimlerin sendika üyesi olduklarını bilmediklerini, aynı nedenle toplamda 17 işçinin işine son verildiğini, bunların bir kısmının sendikalı olduğunu, bir kısmının olmadığını, hala işyerlerinde çok sayıda sendika üyesi çalışan bulunmakta olduğunu, siparişlerde yaşanan azalma nedeniyle tasarruf tedbiri olarak fabrikadaki akrilik bölümünü tamamen kapatmak, diğer bölümlerde de eleman azaltma, tasarruf tedbirleri alma zorunda kaldıklarını, aksi halde tüm çalışanların işsiz kalma risklerinin doğacağını, halen 564 işçilerinin çalışmakta olduğunu, ayrıca işyerlerinin bir bölümü ile ilgili olarak, belediyece kaçak olduğundan bahisle yıkım kararı verildiğini, sonrasında bu bölümün yıkılıp orada bulunan bir kısım makinelerin elden çıkartıldığını, firma yetkilileri hakkında da imar kirliliğine neden oldukları gerekçesi ile dava açıldığını, iş yerinde tespit yapıldığı takdirde durumun anlaşılacağını, davanın yersiz olduğunu belirtmiş, ilgili ceza mahkemesi dosya numaraları bildirilmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davacının iş sözleşmesinin ekonomik nedenlerle feshedildiği savunulmuşsa da, davalının ekonomik daralma içinde olmadığı siparişlerin azalmadığı, feshin geçerli nedene dayanmadığı, sendika yazısı dinlenen tanık beyanları dikkate alındığında davalının sendikal örgütlenmeye mani olmak için davacı ile birlikte birçok işçiyi işten çıkardığı feshin sendikal nedene dayandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca, mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işçinin başvurusu üzerine işveren tarafından bir ay içinde işe başlatılmaz ise, işçiye ödenmek üzere en az 4, en çok 8 aylık ücreti tutarında tazminatın belirlenmesi gerekir. Dairemizin yerleşik uygulaması gereği, iş güvencesi niteliğindeki bu tazminat işçinin kıdemi, fesih sebebi gibi olgular dikkate alınarak belirlenmelidir. Maddenin alt ve üst sınırları aşılamaz. Üst sınırın aşılmasının tek istisnası 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25. maddesindeki sendikal nedenle yapılan fesihlerdir. Bu kanun yürürlüğe girdikten sonra sendikal nedenle yapılan fesihlerde tazminat; işçinin başvurusu, işe başlatma ve başlatılmama şartına bağlı olmaksızın işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirlenecektir. Dairemizin uygulaması bu yöndedir. (12.12.2013 gün ve 2013/8422 Esas, 2013/33052 Karar sayılı ilamımız). Dairemiz yıllık ücretli izinle ilgili 53. maddedeki kıdem sürelerini dikkate alarak 6 ay ile 5 yıl arasında kıdemi olan işçi için 4, 5 yıl ile 15 yıl arasında kıdemi olan işçi için 5, 15 yıldan fazla kıdemi olan işçi için 6 aylık ücreti tutarında işe başlatmama tazminatın belirlenmesini öngörmekte, fesih sebebine göre bu miktarlarda azami sınır 8 aya kadar da çıkmaktadır.
Somut uyuşmazlıkta feshin geçerli nedene dayandığı davalı tarafça ispatlanmadığından feshin geçersizliğine ve yine feshin sendikal nedene dayandığı anlaşıldığından feshin sendikal nedene dayandığına karar verilmesi yerindedir. Ancak fesih tarihi itibariyle 6356 sayılı Kanun’un 25. maddesi uyarınca tazminatın işçinin işe başvurusu ve başlatılıp başlatılmaması şartına bağlı olmaksızın belirlenmesi gerekirken tazminatın davacının başvurusu işverenin işe başlatmama şartına bağlı olarak belirlenmesi hatalı olup bozma nedenidir.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:
Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3. Davacının başvurusu ve işe başlatılıp başlatılmama şartına bağlı olmaksızın tazminatın davacının 1 yıllık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4. Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6. Davacının yaptığı 207.20 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre belirlenen 1.980 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine,
Kesin olarak oybirliği ile 19/01/2017 günü karar verildi.