YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ |
|
Esas No.
Karar No.
Tarihi: |
2015/26205
2016/3507
22.02.2016 |
İlgili Kanun / Madde
4857 S. İşK/18-21
|
|
- İŞE İADE TAZMİNATININ MİKTARININ İŞÇİNİN KIDEMİ VE FESHİN ŞEKLİNE GÖRE BELİRLENECEĞİ
- İŞE İADE TAZMİNATINDA KIDEMİN YILLIK İZİN TUTARLARINDA KIDEMİ BELİRLEYEN HÜKÜMLER ÖRNEK ALINARAK SAPTANABİLECEĞİ
|
|
ÖZETİ 4857 sayılı İş Kanunu'nun 21.maddesi uyarınca, mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işçinin başvurusu üzerine işveren tarafından bir ay içinde işe başlatılmaz ise, işçiye ödenmek üzere en az 4, en çok 8 aylık ücreti tutarında tazminatın belirlenmesi gerekir. Dairemizin yerleşik uygulaması gereği, iş güvencesi niteliğindeki bu tazminat işçinin kıdemi, fesih sebebi gibi olgular dikkate alınarak belirlenmelidir. Maddenin alt ve üst sınırları aşılamaz. Üst sınırın aşılmasının tek istisnası 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 25.maddesindeki sendikal nedenle yapılan fesihlerdir. Bu kanun yürürlüğe girdikten sonra sendikal nedenle yapılan fesihlerde tazminat; işçinin başvurusu, işe başlatma ve başlatılmama şartına bağlı olmaksızın işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirlenecektir. Dairemizin uygulaması bu yöndedir. Dairemizin yıllık ücretli izinle ilgili 53.maddedeki kıdem sürelerini dikkate alarak 6 ay ile 5 yıl arasında kıdemi olan işçi için 4, 5 yıl ile 15 yıl arasında kıdemi olan işçi için 5, 15 yıldan fazla kıdemi olan işçi için 6 aylık ücreti tutarında işe başlatmama tazminatın belirlenmesini öngörmekte, fesih sebebine göre bu miktarlarda azami sınır 8 aya kadar da çıkmaktadır
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
A) Davacının İsteminin Özeti:
Davacı vekili; müvekkilinin, davalıya ait fabrikada 05.08.2012 tarihinden beri çalışmakta iken 04.04.2014 tarihinde işverence haklı bir neden olmaksızın ve hiç neden gösterilmeksizin iş akdinin feshedildiğini, müvekkilinin işe başladığı tarihten işverence iş akdinin feshedildiği tarihe kadar davalı işveren nezdinde aralıksız olarak çalıştığını, müvekkilinin işe iadesine, boşta geçen sürelere ilişkin ücret alacaının yanı sıra işe başlatmama halinde işe başlatmama tazminatının temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte işverenden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; davanın süresi içinde açılmadığını, süre yönünden davanın reddi gerektiğini, davacının müvekkil şirkette çalıştığı dönemde cezaevine girdiğini ve bir süre cezaevinde kaldığını, buna rağmen işten çıkarılmadığını, davacı cezaevinden çıktıktan sonra bir süre işe gelmiş ise de daha sonraki günlerde işe gelmemeye başladığını, davacıya hangi sebeple işe gelmediğinin sorulduğunu ve davacı ile yapılan görşmeler neticesinde işten çıkarıldığını, tazminatlarının kendisine ödendiğini beyanla daavnın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkeme davacının iş sözleşmesinin feshinin işverence yapıldığı, geçerli nedene dayandığının ispatlanamadığı, davalı işveren tarafından düzenlenen herhangi bir tutanak da bulunmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar vermiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
4857 sayılı İş Kanunu'nun 21.maddesi uyarınca, mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işçinin başvurusu üzerine işveren tarafından bir ay içinde işe başlatılmaz ise, işçiye ödenmek üzere en az 4, en çok 8 aylık ücreti tutarında tazminatın belirlenmesi gerekir. Dairemizin yerleşik uygulaması gereği, iş güvencesi niteliğindeki bu tazminat işçinin kıdemi, fesih sebebi gibi olgular dikkate alınarak belirlenmelidir. Maddenin alt ve üst sınırları aşılamaz. Üst sınırın aşılmasının tek istisnası 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 25.maddesindeki sendikal nedenle yapılan fesihlerdir. Bu kanun yürürlüğe girdikten sonra sendikal nedenle yapılan fesihlerde tazminat; işçinin başvurusu, işe başlatma ve başlatılmama şartına bağlı olmaksızın işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirlenecektir. Dairemizin uygulaması bu yöndedir. Dairemizin yıllık ücretli izinle ilgili 53.maddedeki kıdem sürelerini dikkate alarak 6 ay ile 5 yıl arasında kıdemi olan işçi için 4, 5 yıl ile 15 yıl arasında kıdemi olan işçi için 5, 15 yıldan fazla kıdemi olan işçi için 6 aylık ücreti tutarında işe başlatmama tazminatın belirlenmesini öngörmekte, fesih sebebine göre bu miktarlarda azami sınır 8 aya kadar da çıkmaktadır.
Somut uyuşmazlıkta mahkemece davacının iş sözleşmesinin davalı işverence geçerli nedene dayanmadan sonlandırıldığının kabulü yerindedir. Davacı 05.08.2012- 04.04.2014 tarihleri arasında çalışmıştır. Bu durumda işçinin kıdemi ve fesih sebebi göz önünde bulundurulduğunda işe başlatmama tazminatının 4 ay olarak belirlenmesi gerekirken 6 ay olarak belirlenmesi hatalıdır. İşe başlatmama tazminatının 4 ay olarak belirlenmemesi bozma nedenidir.
4857 sayılı İş Yasası'nın 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:
Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3. Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işveren tarafından süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi ve fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 4 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4. Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6. Davacının yaptığı 466.20 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre belirlenen 1.800 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine,
Kesin olarak 22/02/2016 gününde oybirliği ile karar verildi.