YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ
Esas No. Karar No. Tarihi:	2004/3377 2004/15404 21.06.2004					İlgili Kanun / Madde 4857 S. İş.K/20,34
			İŞ GÖRME EDİMİNİ YERİNE GETİRMEKTEN KAÇINMA İŞE ŞARTLI DÖNÜŞ ÖNERİSİ GEÇERSİZ FESİH
		ÖZETİ:		4857 Sayılı İş Kanununun 34.maddesinde ücreti Ödeme gününden itibaren 20 gün içinde mücbir bir neden dışında Ödenmeyen işçinin iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabileceği, bu hakkı kullanan işçilerin sayısal olarak toplu nitelik taşımasının grev olarak nitelendirilemeyeceği ayrıca bu nedenle çalışmadığı süre için iş akdinin feshedilemeyeceği öngörülmüştür Davalı işveren davacının işe iade edildiğini savunmuş ise de ileri sürülen koşullar nedeniyle davacının işe başlamadığı dosyadan anlaşılmaktadır. İşe iade davasının mahkemece kabulü ve işçinin süresi içinde başvurusu halinde işçinin boşta geçen süre için en çok dört aylık ücret ve diğer haklarının ödenmesi yukarıda anılan yasa hükmü gereğidir. Davalı işveren boşta geçen sürenin ücretsiz izinli sayılmasını kabul etme koşuluna bağlı olarak davacıyı işe başlatmak istemiştir. Davacı 8.9.2003 günü işyerine gitmiş saat 16.00'ya kadar işyerinde çalışmadan bekletilmiş sonra işverenin söz konusu şartını duyunca ayrılmış ve bir daha işe gelmemiştir. Burada yasanın aradığı anlamda bir işe başlatmadan söz edilemez

DAVA                        :Davacı,   feshin geçersizliğine ve işe iadesine   karar verilmesini
istemiştir.
Yerel mahkeme, konusuz kalan dava hakkında karar vermeye yer
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı işçi, ücret ve diğer haklarının ödenmemesi nedeniyle 4857 Sayılı İş Kanununun 34.maddesi uyarınca iş görmekten kaçınma hakkını kullanmakta iken iş sözleşmesinin davalı işverence geçerli neden olmadan feshedildiğini belirterek feshin geçersizliğine, işe iadesine ve buna bağlı tazminat ile ücret ve diğer haklarının tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı işveren, sözleşmenin feshinden sonra davacının işten çıkarılan diğer çalışanlar ile birlikte çalışmaya başlamaları için geri çağrıldığını, davacının 8.9.2003 günü işbaşı yaptığını ancak ertesi gün ve sonrasında işe devam etmediğini, bu nedenle davanın konusuz kaldığını savunmuştur.
Mahkemece iş aktinin feshinden sonra işverence feshin geçersizliği kabul edilerek davacının işe başlatıldığı gerekçesi ile davanın konusuz kaldığından söz edilerek karar verilmesine yer olmadığına şeklinde hüküm kurulmuştur.
Davacı işçinin ücretlerinin uzun zamandan beri ödenmemesi nedeniyle diğer bir kısım işçiler ile birlikte iş görme borcunu yerine getirmekten kaçındıkları sırada davalı işverence bu davranış 4857 Sayılı İş Kanununun 25/11 ve 2822 Sayılı Kanunun 45.maddesi kapsamına giren yasa dışı eylem niteliğinde değerlendirilerek iş sözleşmesinin 13.8.2003 tarihinde feshedildiği, davacının işe iade davasını 3.9.2003 tarihinde açmasından sonra iş akdi feshedilen davacı ve arkadaşlarına 8.9.2003 tarihinde işbaşı yaptırılmak istendiği ancak işverence işe başlatmanın İş Kanununun 34.maddesi uyarınca eylemde geçen süre ile fesihten sonraki zamanın ücretsiz izinli sayılmayı kabul etme koşuluna bağlanması üzerine davacının bunu kabul etmeyerek işbaşı yapmadığı dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.
4857 Sayılı İş Kanununun 34.maddesinde ücreti Ödeme gününden itibaren 20 gün içinde mücbir bir neden dışında Ödenmeyen işçinin iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabileceği, bu hakkı kullanan işçilerin sayısal olarak toplu nitelik taşımasının grev olarak nitelendirilemeyeceği ayrıca bu nedenle çalışmadığı süre için iş akdinin feshedilemeyeceği öngörülmüştür.
Dava işe iade davası olup, süresi içinde açılmıştır. 4857 Sayılı İş Kanunun 21/1.maddesinde "işverence geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya özel hakem tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işveren, işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorundadır. İşçiyi başvurusu üzerine işveren bir ay içinde işe başlatmaz ise, işçiye en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur." kuralına yer verilmiş, aynı maddenin 3.fıkrasında ise "Kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için işçiye en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer haklan ödenir." hükmü öngörülmüştür.
Dosya içeriğine göre feshin geçerli bir sebebe dayanmadığı anlaşılmaktadır. Esasen davalı işverenin işe iade davasından sonra davacıyı işe başlatmak istemesi ve bu nedenle cevap dilekçesinde davanın konusuz kaldığından söz etmesi de feshin geçerli nedene dayanmadığının işverence de kabul edildiğini göstermektedir. Davalı işveren davacının işe iade edildiğini savunmuş ise de ileri sürülen koşullar nedeniyle davacının işe başlamadığı dosyadan anlaşılmaktadır. İşe iade davasının mahkemece kabulü ve işçinin süresi içinde başvurusu halinde işçinin boşta geçen süre için en çok dört aylık ücret ve diğer haklarının ödenmesi yukarıda anılan yasa hükmü gereğidir. Davalı işveren boşta geçen sürenin ücretsiz izinli sayılmasını kabul etme koşuluna bağlı olarak davacıyı işe başlatmak istemiştir. Davacı 8.9.2003 günü işyerine gitmiş saat 16.00'ya kadar işyerinde çalışmadan bekletilmiş sonra işverenin söz konusu şartını duyunca ayrılmış ve bir daha işe gelmemiştir. Burada yasanın aradığı anlamda bir işe başlatmadan söz edilemez. Bu nedenle, davacının işe başlatıldığından söz edilerek davanın konusu kalmadığı gerekçesi ile karar verilmesine yer olmadığına şeklinde hüküm kurulması hatalı olduğundan 4857 Sayılı İş Kanunun 20/3.maddesi gereğince aşağıdaki şekilde hüküm kurulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle.
1 .Kocaeli İş Mahkemesinin 5.1.2004 tarih ve 2003/679 E, 2004/1 Karar sayılı kararının bozularak ortadan kaldırılmasına,
2.Davalı işverence yapılan feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine,
3.Davacının süresi içerisinde başvurusuna rağmen işverence işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının 4 aylık ücret tutarı olarak belirlenmesine,
4.Davacının süresi içinde başvurması halinde kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aylık ücret ve diğer haklarının davalıdan alınarak davacıya ödenmesi gerektiğinin tespitine,
5.Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
ö.Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 300.000.000 TL.vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
7.Davacı tarafından yapılan 22.000.000 Tl..yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
8.Temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine, dair kesin olarak 21.6.2004 tarihinde oybirliği ile karar verildi