İlgili Kanun / Madde
4857 S.İşK/18-21

T.C.
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ                                                                         

Esas No. 2005/16691
Karar No. 2005/22017
Tarihi: 20.06.2005         

l ALT İŞVEREN ÜST İŞVEREN İLİŞKİSİNİN OLUP OLMADIĞININ SAPTANMASI
l ALT-ÜST İŞVEREN İLİŞKİSİNİN VARLIĞI HALİNDE İŞE İADEDEN ALT İŞVERENİN SORUMLU OLMASI
l ÜST İŞVERENİN İADE TAZMİNAT-LARINDAN SORUMLU OLMASI
l MUVAZAA HALİNDE ALT İŞVEREN AÇISINDAN DAVANIN REDDİNİN GEREKMESİ

ÖZETİ: Öncelikle davalı EGO Genel Müdürlüğü ile BUGSAŞ Genel Müdürlüğü arasındaki hukuki münasebetin tesbiti gerekir. Şayet EGO asıl işveren, BUGSAŞ alt işveren durumunda ise işe iadenin alt işveren nezdinde kabulü gerekir. Bu halde de boşta geçen süre ücretinden ve işe başlatmama tazminatından asıl işveren EGO, alt işveren BUGSAŞ ile birlikte sorumlu tutulması gerekir. Davalılar arasında gerçek asıl işveren-alt işveren münasebeti yoksa EGO hakkında açılan davanın kabul edilerek BUGSAŞ hakkında davanın reddine karar verilmelidir.

DAVA: Davacı,  feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır. Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı, işe girdiği tarihten itibaren dava dışı Ego Genel Müdürlüğü emrinde çalıştığını, EGO Genel Müdürlüğü'nün kadrolu işçilerin haklarından yararlandırılmamak için muvazaalı sözleşmelerle davalı BUGSAŞ işçisi gibi gösterildiğini, hizmet aktinin geçerli bir nedene dayanmadan, davalı BUGSAŞ tarafından yapılan bildirimle sona erdirildiğini, gerçekte feshin sendika üyesi olmasından ve davalı EGO aleyhine dava açmasından kaynaklandığını ileri sürerek feshin geçersizliğine, işe iadesine, tazminat ve boşta geçen süre ücretinin belirlenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı BUGSAŞ, davacının EGO aleyhine işçilik alacaklarından doğan alacak davası açtığını davanın bekletici mesele yapılması gerektiğini, sendikal nedenin söz konusu olmadığını savunarak davanın reddini istemiş, davalı EGO da davacının kendi işçisi olmadığından husumet yöneltilemeyeceğini, arada alt-üst işveren ilişkisi bulunmadığını, söz konusu davanın da bekletici mesele yapılması gerektiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme davacının hizmet sözleşmesinin belirsiz süreli olduğu, sendikal tazminatın ıslahla talep edilemeyeceğini davalı BUGSAŞ'in dayandığı fesih nedeninin geçerli neden sayılamayacağı, dosyadaki belge ve bilgilere göre davalı EGO'nun sorumluluğunun tesbiti bakımından açılmış bulunan davanın bekletici mesele yapılmasına gerek duyulmadığı, davacıya karşı her iki davalının sorumlu olduğunun açık biçimde belli olduğunu belirterek davacının işe iadesine, tazminat tazminat ve boşta geçen süre ücretinin belirlenmesine karar vermiştir.
Ancak mahkemece verilen kararda işe iadenin hangi davalı aleyhine verildiği anlaşılamamaktadır. Bu durum infaz da terüddütlere ve karışıklıklara yol açar. Öncelikle davalı EGO Genel Müdürlüğü ile BUGSAŞ Genel Müdürlüğü arasındaki hukuki münasebetin tesbiti gerekir. Şayet EGO asıl işveren, BUGSAŞ alt işveren durumunda ise işe iadenin alt işveren nezdinde kabulü gerekir. Bu halde de boşta geçen süre ücretinden ve işe başlatmama tazminatından asıl işveren EGO, alt işveren BUGSAŞ ile birlikte sorumlu tutulması gerekir. Davalılar arasında gerçek asıl işveren-alt işveren münasebeti yoksa EGO hakkında açılan davanın kabul edilerek BUGSAŞ hakkında davanın reddine karar verilmelidir. Öbür yandan davacının EGO hakkında da ayrı bir dava açtığı ve işçilik alacakları talebinde bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu dosyanın da celbedilerek, deliller birlikte değerlendirilip yukarıda belirtildiği şekilde sonuca gidilmesi gerekir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 20.6.2005 gününde oybirliği ile karar verildi.